Tarcza 4.0 – uchwalona przez sejm

by Patrycja
tarcza 4.0.
Czas czytania: 7 minuty

Sejm uchwalił ostateczną treść ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19, przygotowanego przez resort Minister Jadwigi Emilewicz (tzw. „Tarcza 4.0”). Obecnie ustawa oczekuje na rozpatrzenie przez senat, którego najbliższe posiedzenie zaplanowane jest na 17 i 18 czerwca.

Poniżej przedstawiamy krótki opis najważniejszych założeń projektu obejmujący również zmiany wprowadzone przez sejm w trakcie prac nad projektem:

DOFINANSOWANIE Z FGSP i FP

  • Możliwość otrzymania dofinansowania do wynagrodzeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przez te podmioty, które pomimo spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19, nie zdecydowały się na objęcie pracowników przestojem ekonomicznym lub przestojem wynikającym z art. 81 Kodeksu pracy albo obniżeniem wymiaru czasu pracy.
  • Doprecyzowanie zasad dotyczących dofinansowania dla właścicieli/użytkowników zabytków wprowadzonego na mocy przepisów Tarczy 3.0.
  • Objęcie dofinansowanie z FGSP również jednostek organizacyjnych kościoła, związków wyznaniowych oraz kościelnych osób prawnych.
  • Wprowadzenie zapisu wyłączającego zwrot dofinansowania od starosty (FP) w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem w okresie otrzymywania dofinansowania, jeśli umowę rozwiązał pracownik albo zastosowano art. 52 k.p. Zatrudnienie nowej osoby na to miejsce automatycznie obejmuje ją dofinansowaniem.
  • Możliwość składania wniosków o dofinasowanie z FP zostanie ograniczona tylko do urzędu właściwego dla siedziby pracodawcy (dotąd alternatywą było miejsce wykonywania pracy przez pracowników).
  • Wyłączono dofinansowanie od starosty spod egzekucji administracyjnej (chyba, że jest prowadzona na rzecz dofinansowanych pracowników).

PRAWO PRACY

  • Doprecyzowanie zasad wykonywania pracy zdalnej – celem jest zapewnienie równego traktowania pracowników i zapobieganie ewentualnym nadużyciom polegającym np. na tym, że osoby, które nie mają warunków do wykonywania pracy zdalnej, korzystają z tego statusu.
  • Uwaga! Wycofany został zawarty w pierwotnym projekcie zapisu wskazującego, że pracodawca odpowiada za BHP i wypadki przy pracy zdalnej tylko w zakresie związanym z zapewnionymi przez siebie środkami lub materiałami do pracy.
  • Doprecyzowanie zasad przysługiwania zasiłków opiekuńczych.
  • Możliwość udzielenia przez pracodawcę urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, w wymiarze do 30 dni urlopu. Aktualne brzmienie projektu odnosi się jedynie do urlopów z poprzednich lat kalendarzowych, choć prawdopodobnie pierwotnym celem było objęcie też bieżących urlopów.
  • Wyłączenie urlopów macierzyńskich, wychowawczych, rodzicielskich i ojcowskich spod regulacji dopuszczającej możliwość odmowy udzielenia (lub przesunięcia terminu) pracownikowi urlopu wypoczynkowego, bezpłatnego itp., gdy w zakładzie pracy wprowadzono specjalne zasady pracy z uwagi na epidemię (zmiana systemu lub rozkładu pracy, godziny nadliczbowe itd.).
  • Umożliwienie wypowiedzenia umów o zakazie konkurencji w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Pracodawcy, zleceniodawcy, zamawiający zyskają uprawnienie do jednostronnego wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu danego stosunku prawnego, z zachowaniem terminu 7 dni.
  • Ograniczenie – do kwoty 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (2600 zł brutto miesięcznie) – odpraw i odszkodowań w przypadku ustania stosunku pracy, rozwiązania umowy agencyjnej, umowy zlecenia, czy innej umowy o świadczenie usług.
  • Możliwość zawieszenia, w porozumieniu z organizacjami związkowymi, w czasie COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy określonego spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń – niektórych obowiązków dot. ZFŚS i innych funduszy, które mają socjalny charakter (w tym zawieszenie tworzenia lub funkcjonowania funduszu, dokonywania odpisu podstawowego).
  • Niestosowanie – w czasie COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy określonego spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń – postanowień układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania ustalających wyższą niż wymagana ustawowo wysokość odpisu na ZFŚS oraz inne świadczenia o charakterze socjalno-bytowym.
  • Dodatkowe przepisy dotyczące pracowników młodocianych oraz zasad dofinansowania terapii zajęciowej i zajęć w centrach i klubach integracji społecznej.
  • Wydłużenie do 6 miesięcy możliwości stosowania przestoju lub obniżonego czasu pracy przez pracodawców, u których wystąpił spadek przychodów w następstwie COVID-19 (brak określonego % spadku) i w związku z tym nastąpił istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń (wg szczegółowej definicji z ustawy).

DOPŁATY DO ODSETEK KREDYTOWYCH

  • Banki będą udzielać przedsiębiorstwom dotkniętym skutkami COVID-19 kredytów; do odsetek dopłaci BGK ze środków budżetu państwa.
  • Adresatami są przedsiębiorcy oraz podmioty prowadzące działalność w sektorze podstawowej produkcji produktów rolnych.
  • Kredytów tych będą udzielały banki, które zawrą umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego – ich listę BGK opublikuje na swojej stronie internetowej.
  • O takie kredyty będą mogli ubiegać się przedsiębiorcy niezależnie od wielkości, przy czym wielkość przedsiębiorcy będzie warunkować wysokość uzyskanego wsparcia:
    • przedsiębiorca z sektora MŚP otrzyma dopłatę stanowiącą część odsetek należnych bankowi odpowiadającą 2 punktom procentowym
    • pozostali – w wysokości 1 punktu procentowego.
  • Maksymalna pomoc dla przedsiębiorcy z tego instrumentu, czyli dopłata, którą może uzyskać, nie może przekroczyć wyrażonej w złotych równowartości 800 tysięcy euro brutto.
  • Umowy kredytu z dopłatą będzie można zawierać do 31 grudnia 2020 r.
  • Dopłaty będą wypłacane za okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od zawarcia umowy kredytu z dopłatą.
  • Dopłaty do oprocentowania kredytów nie będą stanowiły przychodu podlegającego opodatkowaniu (w PIT i CIT).

UŁATWIENIA PODATKOWE

  • Rozszerzenie zakresu darowizn podlegających odliczeniu od podstawy obliczenia podatku dochodowego, w tym na darowizny przekazane na rzecz domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych w tym z usługami opiekuńczymi, ośrodków wsparcia, rodzinnego domu pomocy, domu pomocy społecznej.
  • Umożliwienie odliczenia podatku przez podatników, w tym podatników prowadzących działalność gospodarczą (na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej lub liniowej 19% stawki podatku), z tytułu darowizn rzeczowych w formie komputerów (zdatnych do użytku i nie starszych niż 3 lata) przekazanych od 1 stycznia 2020 do 30 września 2020 r. wskazanym podmiotom, m.in. placówkom oświatowym.
  • Umożliwienie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw, które następnie podatnik przekaże w formie darowizny, w terminie od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września 2020 r., np. na przeciwdziałanie COVID-19 podmiotom wykonującym działalność leczniczą, albo placówce oświatowej.
  • Wyłączenie z przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej wartości darowizn otrzymanych od 1 stycznia 2020 r. do 30 września 2020 r. przez placówki medyczne (m.in. szpitale) oraz placówki oświatowe, w związku z COVID-19, które nie podlegają z tytułu otrzymanych darowizn podatkowi od spadków i darowizn.

PRZEPISY ANTYPRZEJĘCIOWE

Celem przepisów antyprzejęciowych jest ochrona polskich firm przed wykupem przez podmioty spoza UE w momencie, w którym – ze względu na epidemię – ich wycena może być szczególnie niska. Nowe reguły kontroli przejęć spółek mają obowiązywać przez 2 lata. Transakcje nabycia znaczącej liczby udziałów w takich spółkach będą podlegały kontroli Prezesa UOKiK. Ochrona ma dotyczyć przedsiębiorstw, których przychód na terytorium RP przekroczył równowartość 10 mln euro w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających chęć przejęcia.

Regulacja obejmuje m.in.:

  • spółki publiczne,
  • twórców oprogramowania wykorzystywanego w kluczowych sektorach, takich jak: elektrownie, paliwa, zaopatrzenie w wodę,  zaopatrzenie w gotówkę, płatności kartą, szpitale, sprzedaż leków na receptę, transport drogą powietrzną, kolejową, morską lub żeglugą śródlądową, transport drogowy i publiczny oraz zaopatrywanie w żywność;
  • działalności gospodarcze związane z: energią elektryczną, gazem, paliwami, telekomunikacją, przetwórstwem żywności, produkcją leków, chemikaliów i nawozów, materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.

PRZETARGI

  • Zniesienie obowiązku żądania wadium w postępowaniach o szacunkowej wartości powyżej progów unijnych.
  • Wprowadzenie obowiązku zapłaty wynagrodzenia w częściach lub udzielania zaliczek w przypadku dłuższych umów o udzielenie zamówienia publicznego.
  • Obniżenie dopuszczalnej wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
  • Ograniczenie dopuszczalności dokonywana potrąceń kar umownych z wynagrodzenia wykonawcy lub innej wierzytelności, a także dochodzenia przez zamawiających zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
  • Uzupełnienie przepisów dot. możliwości zmiany umów z wykonawcami w odpowiedzi na zdarzenia wywołane epidemią COVID-19. W sytuacji, w której COVID-19 wpłynął na prawidłowe wykonanie umowy, strony będą zobowiązane do dokonania odpowiednich zmian w umowach w sprawie zamówienia publicznego.

POSTĘPOWANIE RESTRUKTURYZACJYNE / POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE

  • otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego bez udziału sądu, jedynie na podstawie zawarcia umowy z doradcą restrukturyzacyjnym oraz obwieszczenia w MSiG. Na podstawie obwieszczenia ma dojść m.in. do zawieszenia egzekucji, zakazu wypowiadania istotnych umów np. najmu lub kredytu oraz zawieszenia obowiązku spłaty wierzytelności objętych układem (max. na 4 miesiące). Projekt zakłada też rozwiązania chroniące zarząd przed odpowiedzialnością w razie otwarcia postępowania w ww. sposób.
  • kontrola niektórych inwestycji: tymczasowo (na okres 24 miesięcy) wprowadzono ograniczenia w przejmowaniu niektórych krajowych spółek przez podmioty spoza UE/EOG (konieczność uprzedniego zawiadomienia Prezesa UOKiK). Katalog spółek podlegających ochronie rozszerzono m.in. na wszystkie spółki publiczne, niektóre spółki z branży IT, telekomunikacyjnej, sektora spożywczego (np. przetwórstwo mięsa), produkujące chemikalia, sprzęt medyczny, leki, produkujące lub sprzedające wyroby przeznaczone dla wojska i policji, czy podmioty posiadające infrastrukturę krytyczną, o przychodach >10.000.000 EUR.
  • dematerializacja akcji: zawieszono obowiązek przeprowadzenia dematerializacji akcji przez spółki, które będą w upadłości na dzień 30.09.2020 r. aż do zakończenia postępowania upadłościowego.

WAKACJE KREDYTOWE

Prawo do zawieszenia na okres do 3 miesięcy spłaty kredytu, bez naliczania odsetek i innych opłat. Nowe przepisy dotyczyć będą tylko kredytów hipotecznych i konsumenckich

  • Zawieszenie obowiązku spłacania kredytu, zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej. W tym okresie kredytodawca nie będzie mógł pobierać żadnych innych opłat, z wyjątkiem opłat z tytułu składek za umowy ubezpieczenia powiązane z umową kredytu.
  • Maksymalny termin zawieszenia wykonania umowy będzie wynosił 3 miesiące. Okres kredytowania, jak i wszystkie terminy przewidziane w umowie kredytu, ulegną stosownemu przedłużeniu o okres zawieszenia.
  • W przypadku, w którym kredytobiorca ma kilka kredytów tego samego rodzaju (np. dwa kredyty waloryzowane do CHF) u danego kredytodawcy, będzie mógł skorzystać z wakacji kredytowych tylko wobec jednego z nich.
  • Z zawieszenia wykonywania umowy kredytowej będą mogli skorzystać ci konsumenci, którzy po 13 marca br. stracili pracę lub inne źródło dochodu.
  • Rozwiązanie wskazane w ustawie będzie dotyczyło umów kredytowych zawartych, w których okres kredytowania kończy się po 13 września 2020 r.  

INNE

  • Wprowadzenie tymczasowej możliwości świadczenia usług zaufania oraz wydawania środków identyfikacji elektronicznej również przez banki, które nie mają takich usług w swoim statucie.
  • Zwolnienie z obowiązku informacyjnego względem GIIF transferów pieniężnych stanowiących antykryzysowe wsparcie finansowe (ustawa AML).
  • Termin zapłaty opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2020 wydłużono do dnia 31 stycznia 2021 r.”,
  • Pomniejszenie wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste za nieruchomość należącą do zasobu Skarbu Państwa za 2020 r. proporcjonalnie do liczby dni w tym roku, w których obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego oraz stan epidemii z powodu COVID-19 – dla przedsiębiorców, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Analogiczne rozwiązania mogą zostać wprowadzone co do nieruchomości należących do gminnego, powiatowego lub wojewódzkiego zasobu nieruchomości – na podstawie odpowiednich uchwał.
  • Wprowadzenie automatycznego przedłużenia kadencji organów fundacji i stowarzyszeń do czasu ich wyboru na nową kadencję, jednak nie dłużej niż do 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
  • Doprecyzowanie zasad zlecania organizacjom pozarządowym, spółdzielniom socjalnym, klubom sportowym, kościelnym osobom prawnym itd. realizacji zadań publicznych w celu przeciwdziałania COVID-19 z pominięciem otwartego konkursu ofert,
  • Rozciągnięcie na jednostki sektora finansów publicznych regulacji – dotychczas obowiązującej wobec administracji publicznej – która pozwala na zmniejszenie zatrudnienia oraz wprowadzenie mniej korzystnych warunków zatrudnienia.
  • Polecone przesyłki pocztowe wysyłane do i przez organy administracji państwowej wyłączone zostały spod regulacji umożliwiających Poczcie Polskiej wstrzymanie zwrotu do nadawcy przesyłki niedoręczonej w ciągu 14 dni oraz uruchomienie procesu zwrotu takich niedoręczonych dotąd przesyłek po upływie 14 dni od daty wejścia w życie ustawy;
  • Przepisy zawieszające na czas epidemii funkcjonowanie fikcji doręczenia przesyłek poleconych nieodebranych przez adresata w ciągu 14 dni dotyczące:
    • niektórych postępowań dotyczących gier hazardowych;
    • postępowań z zakresu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych;
    • kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz postępowań podatkowych, jeżeli kontrole lub postępowania te wiążą się z podejrzeniem popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego;

zostały zastąpione szerszym przepisem obejmującym „organy administracji publicznej”. Jednocześnie jednak przesyłki polecone wysyłane do i przez organy administracji publicznej uznawane dotąd za niedoręczone z uwagi na wstrzymanie działania fikcji doręczenia, zostaną uznane za doręczone po upływie 14 dni od daty wejścia w życie ustawy.

  • Wprowadzenie możliwości wnioskowania o mikropożyczki w kwocie 5.000,- dla organizacji pozarządowych, które w 2019 osiągnęły przychód poniżej 100.000 zł.
  • Znaczące ułatwienie ARP możliwości pozyskiwania danych z systemów IT ministerstwa finansów i KAS oraz ze zbiorów danych osobowych, prowadzonych przez organy władzy publicznej oraz państwowe jednostki organizacyjne uprawnione do przetwarzania danych dotyczących przedsiębiorców.
  • Wprowadzenie rozpraw on-line, ale z pomieszczeń sądu.

AUTORZY

Anna Chrobot
Partner | Adwokat
anna.chrobot@olesinski.com
+48 604 127 482

Lucyna Brayshaw
Partner | Radca prawny
lucyna.brayshaw@olesinski.com
+48 666 036 959

Marcin Czapiewski
Senior Manager
marcin.czapiewski@olesinski.com
+48 606 784 454